Tükenmişlik Sendromu Nedir, Çözümleri Nelerdir?

İmuneks Farma
24 Nisan 2023
903 Okuma

Not: Bu yazı genel bilgilendirme amacı ile yazılmış olup, uzman tavsiyesi niteliği taşımamaktadır.

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik sendromu, uzun süreli stres ve yoğun baskı altında çalışan bireylerde görülen, duygusal ve fiziksel enerjinin azalmasıyla ortaya çıkan bir durumdur.1 İş yaşamında sık rastlansa da öğrencilerde, ebeveynlerde veya farklı sorumluluk alan bireylerde de görülebilir.2 Kronik stresin en önemli tetikleyicilerden biri olduğu kabul edilmektedir.3

Tükenmişlik Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

Tükenmişliğe yol açan nedenler kişiden kişiye farklılık gösterir. Ancak en yaygın faktörler arasında:

  • Mükemmeliyetçilik: Her şeyi kusursuz yapma isteği.4
  • Sınır Koyamama: İş ve özel hayat dengesinin bozulması.5
  • Yoğun Çalışma ve Gelecek Kaygısı: Uzun çalışma saatleri ve belirsizlik hissi6 geliyor.

Tükenmişlik Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Sendromun hem fiziksel hem de psikolojik belirtileri bulunur.

  • Fiziksel Belirtiler: Sürekli yorgunluk, baş ağrısı, uyku bozuklukları.7
  • Psikolojik Belirtiler: Motivasyon kaybı, odaklanma güçlüğü, umutsuzluk duygusu.8

Tükenmişlik Sendromu Ne Gibi Sorunlara Yol Açar? 

İhmal edildiğinde depresyon ve anksiyete gibi ruhsal rahatsızlıklara yol açabilir. Ayrıca kalp-damar hastalıkları veya bağışıklık sistemi zayıflığı gibi fiziksel sağlık sorunlarıyla da ilişkilendirilmiştir.9

Tükenmişlik Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis, uzmanlar tarafından yapılan psikolojik değerlendirmelerle konur. Belirtilerin günlük yaşamı etkilemesi durumunda profesyonel destek almak büyük önem taşır.10

Tükenmişlik Sendromunun Çözümleri Nelerdir?

Egzersiz Yapmak

Düzenli egzersiz, stres hormonlarını azaltarak ruh halini dengelemeye yardımcı olur.11

Uyku Düzenine Dikkat Etmek

Kaliteli uyku, zihinsel ve fiziksel toparlanmayı destekleyebilir.

Sağlıklı Beslenmek

Vitamin ve mineral açısından zengin gıdalar, ruh halini olumlu etkileyebilir.12

Sosyal İlişkileri Güçlendirmek

Yakın çevreyle kurulan sağlıklı iletişim, duygusal destek sağlayabilir.

Hobi Edinmek ve Kendine Zaman Ayırmak

Yaratıcı veya keyif veren aktiviteler, kişisel tatmini artırabilir.

Profesyonel Destek Almak

Psikoterapi veya psikiyatri desteği, sendromun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.13

Tükenmişlik Sendromu ve Depresyon Arasındaki Farklar Nelerdir?

Tükenmişlik daha çok iş ve sorumluluk temelli yorgunlukla ilişkilendirilirken, depresyon yaşamın tüm alanlarına yayılan umutsuzluk duygusuyla karakterizedir.14

Tükenmişlik Sendromu Ne Kadar Sürer?

Süre kişisel faktörlere bağlıdır. Erken fark edilip müdahale edildiğinde toparlanma süreci hızlanır.15

Tükenmişlik Sendromunu Tatilde Atlatmak Mümkün mü?

Tatiller zihinsel yenilenme için faydalıdır ancak kalıcı çözüm sağlamaz. Yaşam tarzı değişiklikleri ve profesyonel destek sürecin daha etkili yönetilmesini sağlar.16

 

Kaynakça

1Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience. World Psychiatry, 15(2), 103-111.

2Pines, A., & Aronson, E. (1988). Career burnout: Causes and cures. Free Press.

3Melamed, S., Shirom, A., Toker, S., Berliner, S., & Shapira, I. (2006). Burnout and risk of cardiovascular disease. Psychological Bulletin, 132(3), 327.

4Stoeber, J., & Rennert, D. (2008). Perfectionism in school teachers. Anxiety, Stress, & Coping, 21(1), 37–53.

5Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2007). The Job Demands-Resources model. Journal of Managerial Psychology, 22(3), 309–328.

6Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3), 513.

7Weber, A., & Jaekel-Reinhard, A. (2000). Burnout syndrome: a disease of modern societies?. Occupational Medicine, 50(7), 512–517.

8Ahola, K., & Hakanen, J. (2007). Job strain, burnout, and depressive symptoms. Journal of Affective Disorders, 104(1-3), 103–110.

9Tennant, C. (2001). Work-related stress and depressive disorders. Journal of Psychosomatic Research, 51(5), 697–704.

10Kristensen, T. S., et al. (2005). The Copenhagen Burnout Inventory. Work & Stress, 19(3), 192–207.

11Salmon, P. (2001). Effects of physical exercise on anxiety, depression, and sensitivity to stress. Clinical Psychology Review, 21(1), 33–61.

12Jacka, F. N., et al. (2017). A randomized controlled trial of dietary improvement for adults with major depression (the ‘SMILES’ trial). BMC Medicine, 15(1), 23.

13Awa, W. L., Plaumann, M., & Walter, U. (2010). Burnout prevention: A review of intervention programs. Patient Education and Counseling, 78(2), 184–190.

14Bianchi, R., Schonfeld, I. S., & Laurent, E. (2015). Burnout-depression overlap: A review. Clinical Psychology Review, 36, 28–41.

15Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397–422.

16Fritz, C., & Sonnentag, S. (2006). Recovery, well-being, and vacation experiences. Journal of Applied Psychology, 91(4), 936.

 

İlgili Yazılar

Sıfır Atık Ekonomisi: Evde İsrafı Azaltmanın Yolları

Günümüzde çevre dostu bir yaşam tarzı benimsemek her zamankinden daha önemli hale geldi. Sıfır atık ekonomisi,...

Evdeki Kalan Malzemelerle Bütçenize Katkı Sağlayabilirsiniz: Yemek Atıklarını Değerlendirme İpuçları

Günümüzde sürdürülebilirlik ve tasarruf bilinci giderek artıyor. Evdeki kalan malzemeleri kullanarak hem bütçen...

Uyku Kalitesi Nasıl Artar?

Yoğun iş temposu, dijital cihazlara bağlı yaşam tarzı ve stresli gündelik koşullar kaliteli uykuyu her zamankind...

Kışın Gri Günlerinde Depresyonla Başa Çıkma Rehberi

Kış mevsimi, soğuk havalar, kısa günler ve az güneş ışığı ile birlikte depresyona meyilli bir dönem geçiri...

Spora Başlamak İçin Motivasyon İpuçları

Şu ana kadar kaç kez spor yapmaya karar verdiniz ve sonrasında vazgeçtiniz? Çok kez, değil mi? Tıpkı diyette old...

Mevsim Geçişlerinde Cildimiz için Pratik Bakım Önerileri

Mevsimlerin değişmesi ile birlikte cildimize yaptığımız bakımında değişikliğe uğraması bir ihtiyaçtır. So...

Tatile Giderken Bavul Nasıl Hazırlanır? Nelere Dikkat Etmeli?

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte tatil planları hız kazanıyor. Tatil keyfini doyasıya yaşayabilmek için bavulun...

Saç Sağlığını Korumak İçin Neler Yapılmalı?

Saçlarımız, yalnızca görünümümüzü tamamlayan estetik bir unsur değil; aynı zamanda genel sağlığımızın ...