Stresle Mücadele Etme Yöntemleri
Stres, modern çağda her coğrafyada hemen her yaştan insanın çeşitli sebeplerden ötürü belli bir seviyede deneyimlediği bir duygu durumu. Peki stresin nedenleri tam olarak nelerdir, ve bu durumla başa çıkmak için neler yapılabilir? Eğer siz de bu soruların cevabını merak ediyorsanız, okumaya devam edin! İşte stres ve stresle mücadele yöntemleri hakkında bilmeniz gerekenler…
Stres Nedir?
Stres, zihnin tehlike olarak algıladığı durumlar karşısında vücudun gösterdiği doğal bir tepkidir. Gerçek bir tehlike olmamasına rağmen “algılanan” tehlikeler nedeniyle gereğinden sık ortaya çıkan stres tepkisi ise kişinin yaşam kalitesini düşürebilmekte, işlevselliğine zarar verebilmektedir. Boşanma, sevilen birinin vefatı, hastalık, kaza gibi farklı şiddetlerdeki çeşitli olumsuz olaylar, ya da ev ve iş değişikliği, yeni bir okula başlamak, şehir değiştirmek gibi belli başlı yaşam değiştiren olaylar da önemli stres kaynaklarıdır.
Stres Neden Olur?
Gerçek bir tehlikeyle karşı karşıya kalan kişinin sinir sistemi adrenalinin yanı sıra kortizol adı verilen stres hormonları salgılar. Bu hormonlar bedenin alarm durumuna geçmesini sağlar. Böylece kalp atışları hızlanır, nefes alışverişi sıklaşır, kaslar gerginleşir ve kişi karşısındaki tehlikeyle savaşmaya hazır hale gelir. Bu duruma Savaş-Kaç tepkisi adı verilir. Zihin, rutin yaşamdaki heyecan verici ve kaygılı anları da tehlike olarak algıladığı için böyle durumlarda da Savaş-Kaç tepkisini devreye sokar. Bu sürekli tetikte olma hali ise kişiyi yıpratır, işlevselliğine zarar verir. Aşırı durumlarda kişi gündelik hayatını dahi sürdüremez duruma gelebilir.
Stresin Belirtileri Nelerdir?
Stres kişide çeşitli belirtilere yol açar. Bu belirtiler kişinin bedenini, ruhsal durumunu ve davranışlarını etkileyebilen geniş bir yelpazede ortaya çıkabilir. Kalp çarpıntısı, halsizlik, bağışıklık sisteminin zayıflamasından, depresyon, isteksizlik, kaygı bozukluğu, iştahsızlık ve öfke patlamalarına kadar uzanan semptomlar görülebilir.
Kronik Stresin Etkileri Nelerdir?
Aslında aşırıya kaçmayan, belirli miktardaki stres, motivasyonu artırıcı bir güçtür. Ne var ki uzun süreler yüksek seviyede stres yaşamak bireyin tükenmişlik hissetmesine, hayattan keyif alamamasına yol açar. Vücudun alarm sisteminin sürekli olarak devrede kalmasına sebep olan kronik stres unutkanlık, uyku bozuklukları, depresyon, kaygı bozukluğu gibi sorunlar doğurabilir. Bağışıklık sistemi zayıflar, beden hastalıklara karşı savunmasız hale gelir. İştahsızlık, mide-bağırsak sorunları, egzama gibi cilt hastalıkları da sık görülen belirtiler arasındadır.
Stresi azaltma yolları
- Öncelikle stresin nedenini belirlemeye çalışın. Örneğin, trafikte araç kullanmak sizde strese sebep oluyorsa toplu taşıma kullanmaya başlayın.
- Düzenli egzersiz stres hormonlarının azalmasına yardımcı olarak kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır. Yürüyüş, yoga, pilates gibi hafif tempolu sporları mutlaka hayatınızın bir parçası haline getirin.
- Aynı anda birden çok şeyle uğraşmayın. Tek bir konuya odaklanarak sadece onunla ilgilenin. Hayır demeyi öğrenin. Çevrenizin tüm beklentilerini karşılamaya çalışmayın.
- Her gün dinlenmek ve yenilenmek için kendinize zaman ayırmayı ihmal etmeyin.
- Kontrolünüz altında olmayan olaylar için kendinize yüklenmeyin.
- Uykunuzu düzene sokun. Yatış ve kalkış saatlerinizin her gün aynı olmasına özen gösterin.
- Beslenme biçiminize dikkat edin. Sağlıklı beslenmek stresi azaltmaya yardımcı faktörlerden biridir. Gereğinden fazla yemeyin. Bedeninize, sağlık durumunuza uygun bir beslenme biçimi belirleyin.
- Stresle baş etme yöntemi olarak alkole ve yemek yemeye sığınmayın. Alkol tüketimi uzun vadede stresinizi artırır.
- Sigarayı mutlaka bırakın. Sigaranın içeriğindeki bazı maddeler stresi tetikleyici etki gösterir.
- Kafein içeren kahve, çay gibi içecekler stresi tetikleyebileceğinden bunları tüketiminizi azaltın.
- Stres anlarında başka konulara odaklanmaya çalışın, rahatlatıcı, sakinleştirici müzikler dinleyin.
- Yaşamınızla ilgili gerçekçi, ulaşılabilir hedefler belirleyin. Mükemmel olmaya çalışmayın.
- Benlik saygınızı geliştirmeye yönelik çalışmalar yapın. Kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın.
- Tüm bunları yapmanıza rağmen yine de stresle başa çıkamadığınızı düşünüyorsanız mutlaka bir terapistin yardımına başvurun.