Seyahat bulantısı ya da bilinen bir başka adıyla hareket hastalığı oldukça sık görülen bir iç kulak rahatsızlığıdır. Uçak, araba, otobüs ya da dalgalı denizde taşıt hareketlerine bağlı olarak meydana gelebilir. Seyahat bulantısı denge bozukluklarını da beraberinde getirebilir.
Seyahat Bulantısı Neden Olur?
Bilinçli hareketlerde beyne mesajlar üç farklı sinirsel yol ile iletilir. Bu yollar iç kulaktan gelen uyarılar, gözden gelen uyarılar ve vücut dokularından gönderilen uyarılardır. Bilinçli olmayan hareketlerde ise (taşıt içinde yolculuk yapmak gibi) beyin bu üç farklı yoldan gelen mesajları koordine edemez ve beyindeki yollar arasında karışıklık meydana gelebilir. Örneğin arabanın içinde yolculuk halindeyken gözler hareket halinde olunduğunu anlar fakat vücut hareket etmediği için bu hareketi tam olarak anlayamaz. Bu anlaşmazlık durumunda ise seyahat bulantıları adı verilen rahatsızlık ortaya çıkar.
Mide bulantıları, kusma ve baş dönmesi en çok meydana gelen belirtileridir. Terleme, panik durumu, huzursuz ve sıkıntılı hissetmek ise çok sık olmasa da bu rahatsızlık sonucunda ortaya çıkabilen diğer belirtiler arasında yer alır.
Fakat seyahat bulantılarının neden meydana geldiği hala tam olarak net değildir. Yukarıda bahsedilen 3 farklı sinirsel yol arasındaki karmaşıklık bir varsayımdır.
İç kulakta hareketleri anlayan yapılar olmadığı için hastalığın oluşamayacağı, bu sebeple hastalığım sebebinin iç kulak olabileceği düşünülüyor. Bir başka varsayım ise gözlerden gelen uyarıların çok etkin olmadığı. Bunun bir sebebi görme engelli kişilerde de bu rahatsızlığın yaşanabilmesidir. Bulantılar karmaşık hareketler sırasında daha çok ortaya çıkabilir.
Genellikle hem dikey hem de yatay hareketin aynı anda yaşanması hastalığın şiddetini artırabilir.
Beyne gelen uyarılar arasındaki uyumsuzluk durumunun bazı kimyasal maddelere bağlı olduğu varsayılıyor. Bu sebeple hareket hastalığına karşı üretilen ilaçlar bu kimyasalları etkileyerek tedaviye yardımcı olabiliyor.
Seyahat Bulantısı Tehlikeli Midir?
Bu bulantılar çoğunlukla tehlikeli bir durum oluşturmaz, fakat yolculuk halinde ve yolculuktan sonraki birkaç saat etkilerini gösterebilir. Kişiyi rahatsız eder ve hareketlerinin kısıtlanmasına neden olabilir.
Bulantılar çoğunlukla seyahat halinin son bulması ile sona erer. Fakat bazı durumlarda seyahatin bitişinin ardından birkaç gün sonrasına kadar belirtileri devam edebilir. Böyle durumlarda çok fazla zaman kaybedilmeden bir hekime başvurulması gerekir.
Seyahat Bulantıları için En İyi Çözümler
- Zencefil
Zencefilin faydaları saymakla bitmiyor. Bu faydaları arasında seyahat bulantısına iyi gelmesi de öne çıkıyor. Özellikle zencefil kökünün yararlarından biri seyahat halinde ortaya çıkan bulantıları önemli ölçüde azaltması ve engellemesidir. İçeriğinde zencefil bulunan ürünlerin seyahatlerden önce tüketilmesi bulantı sorunlarını büyük ölçüde giderecektir. Zencefil aynı zamanda mide rahatsızlıklarını da sakinleştirir.
- Pozisyonunuza Dikkat Edin
Bulantıların önüne geçmek için bir başka çözüm yolu ise taşıt içindeki duruşu düzeltmektir. Gözlerinizin hareketi takip edeceği bir pozisyonda oturun. Koltuğunuz her zaman gidiş yönü doğrultusunda olmalı.
- İdeal Yerler
Arabada arka koltuk yerine ön koltuğu tercih edebilirsiniz ve gözlerinizle arabanın ilerlediği yöne bakın.
Gemi seyahatinde iseniz güverteyi veya geminin orta kısmını tercih edebilir, ayakta ya da oturarak ufka bakabilirsiniz.
Uçak seyahatlerinde ise pencere kenarını tercih etmelisiniz. Yolculuk boyunca pencerenizi açık tutarak dışarıyı izleyebilirsiniz. Uçak içinde ise kanat üzerinde bulunan koltukları tercih edebilirsiniz. Kanat üstü, hareketin en az hissedildiği kısımdır.
- Yiyecek Seçimi
Yolculuk öncesinde ağır kokulu ve bol baharatlı yiyecek ve içeceklerden uzak durmalı ve alkol ve sigara tüketimini minimumda tutmalısınız. Zencefilin seyahat bulantılarına iyi geldiği biliniyor. Bu sebeple zencefil içeren besinler tercih edilebilir.
- Uyku
Seyahat esnasında uyumak ise en güzel çözümler arasında yer alıyor. Yolculuk sırasında uyunamayan durumlarda ise gözleri uzun süre kapalı tutmak, uyku bandı kullanmak, koyu renk gözlük takmak görsel uyarıları en aza indireceğinden yararlı olabiliyor.
- Doktorunuza Danışın
Seyahat öncesi doktorunuza danışabilir ve tavsiye edeceği bir ilaç veya ek takviye olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Doktorunuzun önerisini yolculuktan önce almayı unutmayın.
- Yolu İzleyin
Seyahat bulantısı yaşayan herhangi bir yolcuyu izlemeyin ve onunla sohbet etmeyin. İkiniz için de daha kötü bir durum olabilir. Bunun yerine yolu izlemeyi tercih edebilirsiniz.
- Gözlerinizi Yormayın
Yolculuk sırasında kitap okumamaya; bilgisayar, telefon ve tablet gibi cihazları kullanmamaya özen gösterin.
Seyahat Bulantıları Nasıl Tedavi Edilir?
Bu bulantıların kesin bir tedavisi olmamakla birlikte seyahatten önce ve seyahat sırasında alınabilecek önlemler faydalı olabilir. Bazı ilaçlar ve ek takviyeler de bu bulantılara iyi gelebilir. Herhangi bir ilaç kullanmadan önce hekiminize danışmayı unutmayın.
Baş Dönmesi Sırasında Neler Yapılmalı?
Ani pozisyon değişiminden kaçının. Örneğin bir taraftan diğer tarafa ani dönmeyin, oturur pozisyonda iken birden ayağa kalkmayın. Hızlı baş hareketleri yapmayın.
Baş dönmesine neden olabilecek stres ve sinirden uzak durun.
Alerjiniz olan maddelerle karşılaşmamaya çalışın.
Baş dönmesi yaşadığınız durumlarda araba veya tehlikeli aletler kullanmaktan kaçının. Merdiven çıkmak veya merdiven inmek de baş dönmesi yaşanan durumlarda tehlikeli olabilir.
