Son yılların beslenme önerileri arasında aralıklı oruç adından sıkça söz ettiriyor. Dayanak noktası tüketilen yiyecekler değil de yiyeceklerin tüketilme zamanı olan bir beslenme rejimidir.

Oruç olarak isimlendirilen süre yiyecek alımının belli bir saatte kesilmesini takiben uyku dahil geçen uzun bir süreyi takiben bir sonraki öğüne kadar geçen zaman dilimidir. Bu oruç düzeninin belli periyotlarda tekrar edilmesi Aralıklı Oruç olarak isimlendirilir. Aralıklı orucun dayandığı ana prensip enerji kaynağı olan şekerin alımının uzun süre önlenmesi sayesinde vücudun enerji için yağları yakmasıdır.

Japon bilim adamı Yoshinori OSHUMİ’nin açıklamaları ile aralıklı oruç gündeme oturmuştur. Oshumi açıklamasında aralıklı orucun otofajiye (hücre yenilenmesi) yol açtığını belirtince tüm dünyada trend haline gelmiştir. Aralıklı oruç esnasında ketojenik diyet uygulanması halinde daha da etkili sonuçlar alındığı yönünde çalışmalar bulunuyor.

Otofaji Nedir?

Yaşlanmış ve bozulmuş hücre yapılarının hücrenin kendi lizozomu (hücre çöpçüleri) tarafından sindirilerek yok edilmesidir. Yapılan çalışmalarda otofajinin hücre bileşenlerini ayrıştıran, geri dönüştüren hücre içi bir geri dönüşüm mekanizması olarak önemli bir görevi olduğu tespit edilmiştir.

Otofaji insan vücudunda devam eden birçok fizyolojik süreçte yer alır. Çünkü insan vücudunda hücresel düzeyde sürekli bir yıkılma ve yenilenme süreci mevcuttur. Bu yenilenme süreci sayesinde yaşlanma yavaşlar, bazı hastalıklara karşı koruyucu bir kalkan oluşturulur. Yenilenme sürecinin tam olarak çalışmadığı zamanlarda ise çeşitli hastalıklara yakalanma riski artar.

Aralıklı Oruç Çeşitleri

-16/8: En bilinen aralıklı oruç aralığı bu aralıktır. Bu oruç programında uyku süresi dahil toplam 16 saat süresince kesintisiz aç kalmak gerekmektedir. Yeme içme izninin verildiği 8 saatlik zaman dilimi genellikle öğlen 12.00 ile akşam 20.00 arasındadır. Bu saatler dışında sadece sıvı gıdaların tüketimine izin verilir. Tüm gün boyunca su, soda, şekersiz bitki çayları, kahve tüketilebilir.

-5/2: Kişinin belirlediği haftanın sadece iki gününde alınan kalori miktarı 500 kalori ile sınırlandırılması esasına dayanır. Tercihen bu iki gün peş peşe seçilmez. Kalan 5 gün kişi normal beslenme rejimine devam eder. Bir gün oruç tutup bir gün tutmamak şeklinde uygulanması önerilir.

-Alternatif Gün Yöntemi: Bu beslenme şeklinde haftanın seçilen bir gününde 24 saatlik oruç tutulması yöntemidir. Diğer günlerde normal beslenmeye devam edilir.

Hangi tip aralıklı oruç yöntemi uygulanırsa uygulansın yemek yemenin serbest olduğu saatlerde alınan kalori miktarına da dikkat etmek gerekir.

Aralıklı Orucun Faydaları:

Yapılan çalışmalarda aralıklı oruç ve onun yol açtığı otofaji neticesinde;

-İnsülin duyarlılığında meydana gelen artış neden ile insülin direnci azalır. Azalan insülin direnci ise kan şekeri kontrolüne destek olur. Şeker hastalığına yakalanma riski azalır. Şeker metabolizmasını düzenleyen karaciğer ve pankreas dinlenme fırsatı bulur.

-Enfeksiyona karşı koruyucu etki gösterebilir.

-Enerji alımında meydana gelen doğal azalma sayesinde kilo vermeyi destekler. Hatta bir çok diyette aralıklı oruç yer bulmuştur.

-Kan trigliseritleri ve kolesterol seviyesini düşürür. İyi kolesterolün kan değerini(HDL artırırken kötü kolesterolün kan değerini (LDL) azaltır. Böylece kalp damar hastalıklarına karşı  koruyucu bir etki göstermiş olur.

-Kanser hastalığına zemin hazırlayan şişmanlık ve şeker hastalığı gibi faktörleri ortadan kaldırması nedeni ile kansere karşı koruyucu etkisi olabileceği düşünülmektedir.

-Beyin fonksiyonlarında iyileşme sağlar.

-Gençlik hormonu olarak ta bilinen somatotropin salgısını artırır. Diğer etkileri ile birleşince yaşlanmayı geciktirir.

-Beyinden salgılanan nörotrofik faktör salgısını artırıcı etkisi ile yeni sinir hücresi oluşumuna destek olur. Bu da özellikle Alzheimer hastalığı gibi bunama ile ilerleyen hastalıklara karşı önleyici etkisi olabileceğini düşündürmektedir.

Aralıklı orucu, saatleri kendisi belirlemek kaydı ile herkes uygulayabilir aslında. Ancak çocuklar, gebeler, insülin kullanılan şeker hastaları, tiroid hastaları, hipoglisemik hastalar  aralıklı oruç öncesi doktor kontrolünden geçerek uygun olması durumunda başlamalıdır.

Aralıklı oruç tutmak isteyenler için örnek bir diyet listesi

Kahvaltı Öğünü

Aralıklı oruç tutanların en değerli öğünlerinden biri olan kahvaltı öğünü genel olarak saat 12.00 civarında yapılır. Kahvaltı öğününde alınacak besinler tercih edilirken gün boyu vücudun ihtiyaçlarını sağlamaya yetecek besin maddelerinden seçilmesi önerilir.

-Vücut için gerekli karbonhidratı sağlamak için tercihen tam tahıl, çavdar ya da kepek ekmeği,

-Protein ihtiyacı için yumurta,

-Değişiklik arayışında olanlar için yulafla hazırlanabilecek yiyecekler,

-Detoks suları kahvaltıda yer alabilir.

Akşam Öğünü

Günün ikinci öğünüdür ve genellikle akşam 20.00 sularında yapılır. Biraz daha sindirimi kolay hafif yiyeceklerden oluşması önerilir.

-Taze yeşilliklerden yapılmış salata

-Yağsız et ya da balık

-Et yerine protein ihtiyacı için bakliyat ürünleri de akşam öğününde tüketilebilir.

Ara Öğün

Aralıklı oruçta günün her zaman diliminde sıvı tüketimi serbesttir. Ancak besin alımının olmadığı saatlerde kişinin bir avuç içi kadar kuruyemiş, bir kase yoğurt ya da bir meyve ile ara öğün yapmasına da izin verilir.

Aralıklı oruç, hem kilo vermeye hem de metabolizmamızı düzenlemeye yardımcı bir beslenme düzenidir. Her zaman uygulanması tavsiye edilmese de aralıklarla uygulanabilir. Fakat başlamadan önce mutlaka bir diyetisyene veya hekime başvurulmalıdır.